07 Kasım 2006

Dali, Salvador




Salvador Felipe Jacinto Dali i Domenech 11 Mayıs 1904'de Katalonya'da Figueras isimli küçük bir kasabada dünyaya geldi. Pichot Ailesi ile yaz tatiline gider ve modern resim sanatıyla ilk kez 1916'da tanışır. 15 yaşında Figueras Belediye Tiyatrosu'nda ilk kamusal sergisine katıldı. 1921'de annesi vefat eder.1922'de Madrid Güzel Sanatlar Akademisi'ne kabul edildi, 1 yıl sonra İtatsizlik yüzünden okuldan uzaklaştırıldı. 1925'te Barselona'da Galeri Dalmau'da ilk kişisel sergisini açtı. 1926'da Paris ve Brüksel'e ilk yolculuğunu yaptı. Picasso'yu stüdyosunda ziyaret etti. Bir sınava girmeyi reddedince Akademiden atıldı. 1928'de Paris'e gelen Dali burada André Breton'un çevresindeki topluluğa katılarak tam anlamıyla ilk gerçeküstücülük yapıtlarını verdi. Senaryosu Dali ve Bunuel'e ait olan Un chien andalou (Bir Endülüs Köpeği) adlı filmin prömiyeri yapıldı. Gala Aluard ile tanıştı ve aşık oldu. Resmi olarak Paris'deki sürrealist gruba katılmaya davet edildi (1929).

1930'da Gala ile beraber İspanya Port Lligat'a yerleşti. The Persistence of Memory (Hafızanın İsrarı) adlı yapıtını resmetti (1931). The Enigma of William Tell (William Tell'in Muamması) Sürrealist Grubu gücendirdi. Gala ile evlendi. New York'a gitti(1934). New York MOMA'da "Fantastic Art, Dada and Surrealism" (Fantastik Sanat, Dada ve Sürrealizm) sergisine katıldı ve Time dergisine kapak oldu (1936). 1938'de Londra'da zayıf düşmüş olan Sigmund Freud ile röportaj yaptı. Paris Uluslararası Sürrealistler Sergisi'ne katıldı. 1939'da En sonunda politik güdülerini desteklemekte isteksiz davrandığı için Sürrealist Grubtan kovuldu. New York Modern Sanatlar Müzesi'nde (MOMA) Joan Miro ile beraber Retrospektif sergi açtı (1941). 1942'de The Secret Life of Salvador Dali (Salvador Dali'nin Gizli Hayatı) adlı Dali otobiyografisi yayımlandı. 1946'da Alfred Hitchcock'un Spellbound filminde bir dizi rüya sahnesi için sahne tasarımı yaptı. The Temptation of Saint Anthony'yi (Saint Anthony'nin Cazibesi) resmetti. Büyü Sanatının Elli Sırrı adlı kitabını yayımladı (1948). 1949'da The Madonna of Port Lligat (Port Lligat'ın Madonna'sı) adlı Papa tarafından bile takdir edilen, klasik stile geçtiğinin habercisi eserini resmetti. Avrupa'ya geri döndü. 1957'de Joseph Forest, Page Choisies de Don Quichotte de la Mancha (Don Kişot) adlı 12 orijinal Dali litografı yayımladı. Yayıncı Pierre Argillet ile çeşitli metinlere illüstrasyon çizmek için 10 yıllık bir anlaşma yaptı (1962). Paris'de yayımlanan The Divine Comedy adlı derginin bir sayısını resmetti (1963). Journal d'un Génie (Bir Dahinin Günlüğü) adlı kitabını yayımladı (1964). Dali New York'da yayıncı Sidney Lucas ile kontrat imzaladı (1965). 1967'de Gerona'da Pubol Şatosu'nu satın aldı ve içini yenilemeye başladı. Gala yalnız yaşamak üzere Pubol Şatosu'na taşındı (1969). 1971'de Cleveland Ohio'da Salvador Dali Müzesi açıldı. 1974'te Dali ciddi sağlık sorunları yaşamaya başladı. The Unspeakable Confessions of Salvador Dali (Salvador Dali'nin Korkunç İtirafları) İngilizce basıldı (1976). St. Petersburg Florida'da Salvador Dali Müzesi açıldı. Gala Pubol Şatosu'nda öldü (1982). 1983'de İspanya, Madrid ve Barselona'da ilk büyük sergileri açıldı. Son resmi The Swallow's Tail'i (Kırlangıç'ın Kuyruğu) tamamladı. Dali 23 Ocak 1989’da Figueras'da kalp yetmezliğinden öldü. İspanya Figueras'da Tatro Müzesi'nde yeraltı türbesinde yatıyor...

Hiç yorum yok: